SPAR Netherlands: Optymalizacja tras dostaw w handlu detalicznym z wykorzystaniem PTV OptiFlow

Rosnąca złożoność wymaga automatycznego planowania tras

W 2016 roku wdrożenie automatycznego systemu planowania było dla SPAR przełomowym momentem. Mimo wcześniejszych prób z wykorzystaniem dostępnych narzędzi, firmie nie udało się osiągnąć tego celu. „Kupiliśmy nasze poprzednie rozwiązanie z myślą o automatyzacji planowania, ale niestety nie przyniosło to oczekiwanych efektów” – wspominają. Dodatkowo pojawiało się wiele wyzwań, które utrudniały stworzenie wykonalnego planu. Jak wyjaśnia Rob Salomé: „System podpowiadał dziwne trasy, a cały proces planowania zajmował dużo czasu. Nasi planerzy musieli ciągle ręcznie przesuwać i zmieniać zamówienia, by wszystko miało sens. To nadal była bardzo ręczna praca.”

W momencie, gdy SPAR przygotowywał się do otwarcia 200 sklepów Express, stało się jasne, że złożoność będzie rosła. „Zaczęło się robić coraz trudniej i zrozumieliśmy, że musimy znaleźć sposób na opanowanie tej złożoności. W pewnym momencie człowiek osiąga granice swoich możliwości i nie jest już w stanie objąć całości.” Priorytetem były również oszczędności. „Szukaliśmy sposobów na redukcję kosztów – ręczne planowanie nam tego nie zapewniało. Spodziewaliśmy się, że automatyczny system planowania przyniesie znacznie lepsze rezultaty.”

Król wygody

Pierwszy kontakt z PTV OptiFlow

Kiedy OptiFlow – platforma do optymalizacji tras stworzona przez belgijski scale-up Conundra (obecnie działający jako PTV Logistics) – pojawił się na rynku, był jeszcze nowym i mało znanym produktem. To właśnie dzięki firmie transportowej Simon Loos (wcześniej Peter Appel) Salomé dowiedział się o tym rozwiązaniu i postanowił przyjrzeć się jego możliwościom. „Conundra odwiedziła nas osobiście, a my zdecydowaliśmy się na pilotaż, by sprawdzić potencjalne oszczędności. Udało nam się zidentyfikować potencjał na poziomie 5–10%, co ostatecznie przekonało nas do wyboru OptiFlow.”

Rozwój hybrydowych sklepów convenience

SPAR Netherlands chce zostać „Królem Wygody”, koncentrując się na formacie convenience store. „Nie chcemy konkurować z supermarketami – chcemy wyróżniać się jako hybryda sklepu convenience i tradycyjnego supermarketu” – mówi Salomé. Klienci mogą kupić nie tylko artykuły spożywcze, ale też szeroki wybór produktów cateringowych gotowych do spożycia od razu lub w ciągu godziny – np. „gorące pizze, dania gotowe, kanapki czy smoothie”.

Więcej punktów sprzedaży w miastach

Ekspansja SPAR koncentruje się głównie na obszarach miejskich, co jest zgodne ze strategią oferowania wygodnych możliwości zakupów. „Osiemdziesiąt procent nowych sklepów otwieramy w miastach” – mówi Salomé. Celem firmy jest zwiększenie liczby lokalizacji z 450 do 1001 punktów sprzedaży do końca 2024 roku, przy czym ważne jest rozróżnienie między „sklepami” a „punktami sprzedaży”. Oprócz tradycyjnych sklepów stacjonarnych SPAR eksploruje również innowacyjne rozwiązania, takie jak „inteligentne lodówki” czy „bezobsługowe sklepy w lobby hoteli”.

Wsparcie na najwyższym poziomie

Jak podkreśla menedżer ds. logistyki, wdrożenie OptiFlow przebiegło bardzo sprawnie i zakończyło się w ciągu sześciu miesięcy. Karim van Doorn, szef planowania w SPAR i kluczowy użytkownik systemu, aktywnie uczestniczył w całym procesie i chwali otrzymane wsparcie. „Konsultanci przez kilka tygodni pracowali z nami na miejscu, by zrozumieć, jak planujemy i z jakimi wyzwaniami się mierzymy. Nawet po uruchomieniu systemu otrzymaliśmy duże wsparcie w pierwszym tygodniu.” Co ciekawe, jak zauważa Salomé, OptiFlow bazuje na plikach Excel jako źródle danych wejściowych. „Szczerze mówiąc, na początku wydawało mi się to mało profesjonalne. Ale koniec końców to właśnie dzięki temu ich rozwiązanie jest tak elastyczne.”

Wyzwania dystrybucji miejskiej

Rozbudowa sieci punktów sprzedaży wiąże się z dodatkowymi trudnościami – zwłaszcza w miastach, gdzie przepisy stale się zmieniają. Salomé zwraca uwagę: „Oprócz ograniczonych godzin załadunku i rozładunku musimy brać pod uwagę użycie pojazdów sztywnych zamiast z naczepami, a także limity wysokości i wagi – wszystko to utrudnia planowanie.”

Upraszczanie złożoności

Sprytne kombinacje z OptiFlow

„OptiFlow pomaga nam upraszczać złożoność. Jego moc obliczeniowa jest znacznie większa niż u człowieka, który ma tendencję do powielania tych samych schematów” – wyjaśnia Rob Salomé. Dla zobrazowania przytacza przykład: „Człowiek mógłby codziennie ładować tych samych klientów na ciężarówkę jadącą do Amsterdamu, ale OptiFlow rozpoznaje, że klient A niekoniecznie musi się dziś tam znaleźć. Zastępuje go innym klientem. Dzięki OptiFlow możemy obliczyć znacznie więcej kombinacji, co nie tylko poprawia planowanie, ale także obniża koszty.” Karim van Doorn również podkreśla potęgę obliczeniową systemu: „Uwzględniając popołudniowe trasy w porannym planowaniu, system może dobrać odpowiedni typ pojazdu, który wróci do naszego centrum dystrybucji w Waalwijk o konkretnej godzinie, by rozpocząć popołudniową trasę. Ręcznie nie dałoby się tego wyliczyć.”

Wpływ na transport neutralny klimatycznie

Wraz z dalszym rozwojem SPAR w obszarach miejskich, firma patrzy w przyszłość, mając na uwadze zaostrzające się przepisy środowiskowe. „Choć na obszarach wiejskich to jeszcze nie jest duży problem, to do 2025 roku strefy emisji będą obowiązywać w co najmniej 40 miastach” – zauważa Van Doorn. „W latach 2025–2030 nasze pojazdy nie będą już mogły wjeżdżać do tych stref, dlatego musimy przejść na bezemisyjne alternatywy.” SPAR już teraz planuje, jak najlepiej poradzić sobie z tą zmianą – m.in. poprzez tworzenie mniejszych hubów na obrzeżach miast, które będą zaopatrywane zwykłymi ciężarówkami, a następnie towary będą dowożone do centrum pojazdami bezemisyjnymi. Ale wyzwań nie brakuje. „Musimy uwzględnić zasięg pojazdów elektrycznych i czas ładowania, co jeszcze bardziej komplikuje nasze planowanie” – tłumaczy Salomé.

Zmniejszanie różnicy między planem a wykonaniem

Transport SPAR w dużej mierze zależy od sytuacji drogowej wokół miast, dlatego firma zaczęła uwzględniać wzorce ruchu w procesie planowania. Aby jeszcze lepiej dopasować plan do rzeczywistości, SPAR chce w przyszłości integrować jeszcze więcej danych w narzędziu planistycznym. „Przyszłość wymaga, by prognozy jak najdokładniej odzwierciedlały rzeczywistość. Możemy to osiągnąć tylko wtedy, gdy uwzględnimy jak najwięcej rzeczywistych danych w systemie planowania” – mówi Salomé. Opóźnienia w określonych godzinach stają się coraz bardziej istotne, dlatego SPAR liczy na to, że w przyszłości uda się uwzględniać również opóźnienia w czasie niemal rzeczywistym.

Rozwój na konkurencyjnym rynku

Przyszły wzrost

Wraz z rozwojem SPAR rośnie również złożoność operacji. Aby skutecznie poruszać się w tym dynamicznym środowisku, firma ma dziś do dyspozycji potężne narzędzie, które pozwala jej pozostać elastyczną. „Czasem zastanawiamy się, czy bylibyśmy w stanie poradzić sobie z obecnym poziomem operacji, gdybyśmy nie przeszli na OptiFlow” – przyznaje Salomé. Dzięki wdrożeniu OptiFlow SPAR może nadal rozwijać się na trudnym, konkurencyjnym rynku, oferując klientom najlepszą jakość usług i produktów – zawsze w zasięgu ręki.